Deniz Suyunda Sıcaklık Ve Biyolojik Önemi :
Karalarda hava sıcaklığında belirli sürelerde çok büyük değişimler olmasına karşılık, deniz suyunda bu değişiklikler çok küçük olur. En yüksek deniz sıcaklığı 36 °C derece ile Kızıldeniz ve Basra Körfezinde görülmesine karşılık, en düşük sıcaklık -1.7 °C derece ile kutuplarda görülür. Balıklar için su sıcaklığının yıl içinde en yüksek seviyeleri ile en düşük seviyeleri arasında fark çok önemlidir. Balık türlerinin tüm denizlerde yayılımları üzerinde su sıcaklığının etkisi büyüktür. Deniz faunasındaki farlılıkların en başta gelen nedeni su sıcaklığındaki farklardır. Küresel ısınma gerçeği nedeni ile su sıcaklıklarının artması sonucunda bazı balık türleri gittikçe daha kuzey denizlerinde yaşam sınırlarını genişletmişlerdir.
Okyanusların yüzey sularında, senelik sıcaklık değişim farkı, Ekvator ve Kutup bölgelerinde 1 °C dereceden az olup, Ekvator devamlı olarak sıcak, Kutuplar ise devamlı soğuktur. Buna karşılık Ekvator ve Kutuplar arasında 30 -40 derece Kuzey ve 30 – 40 derece Güney Enlemleri arasında senelik sıcaklık değişim farklarının maksimun değeri 7 °C derecedir. Ancak, karanın etkisiyle yazın fazla ısınan, kışın fazla soğuyan kenar denizlerde Okyanusların aksine su sıcaklığındaki değişimler daha fazladır. Örneğin, sıcaklık farları Akdeniz’de 10 -14 °C derece, Karadeniz’de de 17 – 20 °C dereceyi bulur. Bazı pelajik balıkların kışın Karadeniz’den Akdeniz’e iniş, yazın da Akdeniz’den Karadeniz’e çıkış yapmalarının en büyük nedeni budur.
Daha derin sularda, sıcaklığın değişim farkı daha az olur ve ısının derinlemesine azalmasının sınırlandığı bölgelerden sonra da değişim olmaz. Denizlerde 30 – 40 m derinliklerde veya daha derinlerde üstteki sıcak suları alttaki soğuk sulardan ayıran termoklin tabakası bulunur. Bu termoklin tabakası çoğu defa pelajik balıkların bu sınırı geçmesine mani olur.
Su sıcaklığı balıkların davranışlarını olduğu kadar metabolizmalarını da etkiler. Kimyasal olayların hızı ısıya bağlıdır. Sıcaklık 10 °C derece artması halinde kimyasal olayların hızı 2 – 3 kat artar. Balıklarda da sindirim, büyüme, erginleşme, enerji üretme, sıcaklığın yükselmesi ile hızlanır. Balığın cinsel olgunluğa ulaşması da yüksek sıcaklıklarda daha erken olduğundan cinsel ergenliğe ulaştıktan sonra balığın büyümesi yavaşlar. Bu nedenle de soğuk su, cinsi erginliği geciktirdiği için besinin büyük bir kısmı büyümeye harcanır. Balık daha büyük bir boya erişir ve cinsi olgunluk daha ileriki yaşlarda tamamlanır. Bu nedenle aynı tür balıkların, daha soğuk denizlerde olanları diğerlerine göre daha iri olabilir. Benzer şekilde su sıcaklığı, balığın yumurtlama dönemlerinin ve larvaların yumurtadan çıkış sürelerinin de en temel belirleyici faktörü olur.
KAYNAK:
“FOTOĞRAFLARLA TÜRKİYE DENİZ BALIKLARI” Kitabı – Ateş EVİRGEN
Adrasan’da Akya Sürüsü Videosu: https://dai.ly/xo41bp
