Hızla ısınan Yüzey Suyu Balığın Yüzeye Gelmesini Engelliyor :
Son on beş gün içinde yüzey suyu o kadar hızlı ısındı ki, balıklar yüzeye çıkamaz oldu. Avladığımız balıkları tekneye aldığımızda ya çabucak ölüyorlar. Ya da çekerken yüzeyde geçirdikleri bir kaç dakika içinde ölmüş oluyorlar. Bu yüzden 15 – 20 gündür yüzeyde balık oynağı görmez olduk. Çok nadiren ufak oynaklar çok kısa süreliğine görülebiliyor.
Yüzeyde suyun ısısı 29 dereceyi bulmuşken, 11 m aşağıda su ısısı hızla düşüyor. Muhtemelen aşağıda daha da soğuk. Bunun sebebi halen daha dağdan kar suyunun gelmesidir. Kar suyu denizin homojen bir şekilde ısınmasını engelliyor. Bu durumda dengesizliğe sebep oluyor. Bu dengesizlik balıkların davranışlarını etkiliyor. Muhtemel bir çok balık suyun daha homojen olduğu bölgelere doğru göçünü hızlandırdı.
Balık avı için belki de suyun nispeten daha homojen olduğu açık denize bakmak gerekiyor. Kar suyunun açık denizde daha az etkili olabileceğini düşünüyorum. Bu yüzden balık avı turlarımızı biraz daha açık suya kaydırmayı düşünüyorum.
Son günlerdeki hava sıcaklığı sayesinde dağlardaki kar hızla eriyecektir. Bu sayede deniz suyu hızla normale dönecektir. Yoksa bu balık avı turumuzda olduğu gibi balığı biraz yormaya çalıştığımızda yüzeye gelirken balık tekneye almadan ölü geliyor. Kaderde böyle bir balık avı mücadelesini de görmek varmış. Demek ki, canlı yem yapacağımız balıkları biraz daha hızlı çekmek gerekecek.
Son Günlerdeki İlginç Balık Avı Hikayeleri
Bir süre daha sıkıntılı bir dönem geçecek gibi görülüyor. Ama yine de bazı turlarda sürpriz avlar da olmuyor değil. Geçen gün akşam turunda oltaya 3 – 5 Kg aralığında olduğunu düşündüğüm bir Yazılı Orkinos atladı. Kalomayı o kadar seri bir şekilde boşalttı ki, keyfimiz tam anlamıyla yerine geldi.
Balık kalomayı 80 – 100 m civarında boşalttı. Keyifle mücadeleye başladık. Boşalan misinanın epeyce bir kısmını toplamıştık. Tam bu sırada kaloma daha şiddetle boşalmaya başladı. Bu sefer 100 – 150 m kadar kaloma boşaldı. Makinede 50 – 60 m misina ya kaldı. Ya da kalmadı. Bunun üzerine tekneyi tornistan yaptırdım. Tekne geri giderken takımın gergin kalması için hızla misinayı toplamaya başladık. Toplamakta biraz yavaş kalınca takımı ben alıp sarmaya başladım. Tam takımın üzerine geldiğimizde misinanın boşta olduğunu gördük. Dibe inip takımı taşlara sürtüp koparmıştı. Misinanın taşa sürtüldüğü yer lif lif olmuştu.
Bir balıkla başlayan mücadele iki balık olmuştu. İkinci balığı taş balığı olduğu açık gibi. Bu yüzden misina dipteki taşlara sürtünüp kopmuştu. Bu balık avı değişik bir mücadeleye sahne oldu. Mücadele çok keyif vericiydi. Ama sonuç almak mümkün olmadı. Aklımız bir soruya takıldı. “Acaba Yazılı Orkinosu hangi taş balığı kaptı?”
Sonraki saatlerde bir büyük balık daha yüzey rapalamızı koparıp gitti. Turdan dönerken keyfimiz yerindeydi. Ama balığımız yoktu. Elimizde kalanlar ilginç balık avı hikayeleriydi.
Hızla Isınan Yüzey Suyu Balığın Yüzeye Gelmesini Engelliyor
Trofe Orkinos Avı Videosu: https://youtu.be/gB9Jv4Grp7Q
Yüzeyde su hızla ısınırken alt tabakalar niçin daha geç ısınıyor?
Yüzey suyu iklimsel sebepler ve küresel ısınma sebebiyle çabucak ısınıyor. Zaten denizler artık eskiden olduğu kadar soğumuyor. Bunun sebebi küresel ısınmadır.
Denizdeki alt tabakanın ısınmamasının sebebi eriyen kar sularının deniz suyuna karışmasıdır. Bu sene haziran ayında bile 2000 – 2500 m üstünde kar yağışı vardı. Yollarda kar temizleme çalışmaları yapılıyordu. Bu karın erimesi ve denizin ısınmaya başlaması ağustos ayını buldu. 15 Ağustos gibi 10 – 30 m derinlikler daha yeni homojen seviyeye gelmeye başlamıştı. Deniz suyundaki bu homojenleşme Temmuz son haftalarında gerçekleşmiş olması gerekirdi. Yani bir ay geriden gelerek ısındı. Bu yüzden de Haziran ve Ağustos arasın dönemde balık oynakları görülmez oldu. Temmuz ayında yüzeyde yaz suyu varken, 10 m aşağıda kış suyu vardır. Bu durumda balıkların bir anda kış suyundan yaz suyuna çıkması gibi bir durum oluyordu. Bu balığın adeta şok geçirmesine ve çabucak ölmesine sebep oluyordu. Bu yüzden bu dönemde canlı yemle av yapmak bile mümkün olmuyordu. Zaten yem balığı bulmak ayrı bir dert olmuştu.
Hızla ısının yüzey suyunun balık avı üzerine nasıl bir olumsuz etkisi oluyor?
Deniz suyu yaz aylarının başlamasıyla hızla ısınmaya başlar. Bu ısınmayı engelleyen en önemli etken dağlardaki kar miktarıdır. Son yıllarda havalar o kadar değişti ki, yazın bile yükseklerde kar yağışı görülmeye başladı. Bu şekilde dağlardan denize akarsular vasıtasıyla taşınan soğuk sular denizin homojen bir şekilde ısınmasını engeller. Böyle durumlarda deniz katmak katman ısınır. Örneğin 16 m ilk kısımda üç ayrı ısı tabakası oluşabilmektedir. Bunu yaz başlarında yaptığımız dalışlarda rahatça izleme şansı elde ediyoruz. Bu sene Temmuz ayı başında deniz suyu 10 m 24 dereceyken 11 m daha derin kesimde 18 derece civarındaydı. Üstelik 10 m altında deniz suyu çok bulanıktı. Bu durum Temmuz ayı sonuna kadar devam etti.
Deniz suyu tabakaları arasında çok fazla ısı farkı olunca balıkların yüzeye gelmesi çok fazla mümkün olmuyor. Ancak çok kısa süreli avlanmalarda yüzeye kadar gelip hemen tekrar derinlere inmeyi tercih ediyorlar. Balıkların kısa süreli yüzeye geldiği sırada av vermeleri mümkün oluyor. Bu esnada balıkla olan mücadele uzun sürerse balık derinlere indiği için yüzeye gelirken yorulmanın verdiği etkiyle beraber kaskatı kesilip ölüyor. Balığı tekneye aldığımızda sanki şoklanmış gibi kaskatı oluyor. Bu sebeplerle balık avı böyle dönemlerde zorlaşıyor. Avcı açısından en büyük zorluk ise yüzeyde balık oynakları görememek oluyor. Avcı için yüzeyde balık oynağı görmek balık avı yapacağına dair bir umuttur.
Akdeniz, normalde sıcak bir denizdir. Yüzeyin birden ısınmasıyla neyi kast ediyorsunuz?
Yüzey suyu haziran sonunda 23 – 24 dereceyken birden bir hafta içinde 27 – 29 derecelere kadar ısındı. Bu Akdeniz için bile normal değildir. Çünkü deniz o kadar hızla ısınmaz. O kadar hızla da soğumaz. Denizi suyundaki değişimler yavaş bir şekilde olur. İklim şartları bu değişimleri yakinen etkiler. Havanın ısısında devamlılık arz eden bir değişim yaşanmadan suda değişim olmaz. Ani ısı değişimleri suyun ısısını aniden azaltıp çoğaltmaz. Bu değişim yavaş bir seyirle olur.
Bu sene yaşanan ısınma aniden çok fazla sebep yokken oldu. Kast ettiğim değişimin ani olmasıdır. Bu deniz suyunun ısı değişim yapısına uygun bir durum değildir. Kaldıkı yüzey aniden ısınırken 10 -15 m aşağıda su ısısı 20 derece civarındaydı. Akdeniz suyunda bu kadar keskin farklar pek görülmez. Su ısısı genel anlamda homojen bir seyir izler. Temmuz sonuna geldiğimiz bu günlerde 30 m kadar olan derinliklerde ısı yüzeyden en fazla bir derece farklı olmalıdır.
Bizim katılacağımız turda da “hızlı ısınan yüzey suyunun” balık üzerindeki olumsuz etkilerini yaşama ihtimalimiz var mı?
BERK EKENER
Evet bu ihtimal halan daha var. Çünkü hızla ısınan yüzey suyuna karşılık dip suyu yeterince ısınamadı. Halen daha ısınma sürecinde. İnşallah çok fazla etkilenmeden büyük balık avına devam edebiliriz. Kısmette büyük balık avı yapmak varsa hiç bir süreç av yapmamıza mani olamaz. Bunu anlamanın tek yolu vardır. Bizim de her seferinde yaptığımız gibi, balık avına çıkmaktır. Yapmaya cesaret edemediğimiz bir şeyin sonucunun ne olacağını hiç bir zaman öğrenemeyiz. Gelecek ilmi sadece Allah’a aittir. Biz ancak deneyip, yaşayınca sonucu öğreniriz. Her deneyim bir tecrübedir. Tecrübeler çoğaldıkça gelişiriz.
Yüzeydeki su mevsimin yaz olması sebebiyle ısınmıyor mu? Neden balıkların ölmesine sebep olsun?
Denizler havaların ısınmasıyla beraber ısınmaya başlarlar. Bu doğru bilgi. Ama bu sene deniz dağlardaki karın temmuz ayında bile erimemiş olması dolayısıyla geç ısındı. Bu ısınma Temmuz ayı başında çok hızlı bir şekilde oldu. Temmuz başında su 24 dereceyken birden 27 – 29 derece aralığında değişim göstermeye başladı. Deniz genellikle bu şekilde ani ısı değişimleri göstermez. Sanki Afrika’nın sıcak deniz suyu bizim kıyılara geldi. Suyun 10 m üst kısmı hızla ısınırken alt kısın soğuk kaldı. Temmuz ayınca denize akan kar suyu neticesinde dip suyu 20 – 24 dereceler civarında kaldı. Bu kadar ısı farkı olunca balıklar 20 – 24 derecelerden 29 – 30 dereceyi bulan yüzey suyuna gelemez oldu. Oltayla çektiğimizde ya çabucak öldüler. Ya da bu avda olduğu gibi ölü geldiler.